Skąd u kobiety suchość pochwy? Ginekolog rozwiewa wątpliwości

Przeczytasz tutaj:

Suchość pochwy to powszechny problem, zwłaszcza u kobiet w okresie menopauzy, choć występuje również u młodszych pacjentek – z różnych powodów. Wiele kobiet wstydzi się przyznać do problemów z nawilżeniem pochwy w trakcie stosunku, co często prowadzi do unikania zbliżeń intymnych. Tymczasem może być to objaw problemów hormonalnych, efekt uboczny stosowania terapii w leczeniu innych chorób a także symptom przemęczenia i przewlekłego stresu. Ważne, by nie bagatelizować tej przypadłości i szczerze porozmawiać o niej z lekarzem ginekologiem, który pomoże znaleźć skuteczne leczenie.

Kiedy mówimy o suchości pochwy?

Przede wszystkim podkreślmy, że suchość pochwy to nawracający stan, w którym błona śluzowa pochwy kobiety nie jest odpowiednio nawilżona. To nie pojedynczy przypadek, nie chwilowe dolegliwości tylko powtarzający się objaw – od tygodni, miesięcy. Może to objawiać się uczuciem pieczenia, swędzenia, dyskomfortem lub bólem podczas seksu. Przypadłość ta skutkuje także zwiększonym ryzykiem podrażnień i infekcji.

Dlaczego tak się dzieje? Suchość pochwy najczęściej kojarzona jest z niewystarczającym podnieceniem seksualnym, które wpływa na funkcje pochwy, w tym na produkcję śluzu ułatwiającego penetrację i zapewniającego komfort podczas stosunku. Jednak kiedy suchość pochwy występuje u kobiet, które są podniecone, zwykle „winne” są inne czynniki, takie jak zmniejszona produkcja estrogenów.

Przyczyny suchości pochwy

To właśnie niedostateczna produkcja estrogentów jest najczęstszą przyczyną tej przypadłości. W większości dotyczy ona kobiet w trakcie menopauzy, jednak absolutnie nie jest to regułą. Taka sytuacja może występować również u młodszych kobiet z innych powodów, np. jako skutek uboczny przyjmowanych lekarstw. Przyjrzyjmy się każdemu z potencjalnych powodów, jako że ustalenie przyczyny jest niezbędne we wdrożeniu odpowiedniego leczenia i wyeliminowaniu dolegliwości.

Suchość pochwy a karmienie piersią

Podczas karmienia piersią organizm kobiety zwykle produkuje mniej estrogenów, co ma wpływ na poziom nawilżenia pochwy. Gdy poziomy estrogenów są niższe, błona śluzowa pochwy może stawać się cieńsza i mniej elastyczna, co może skutkować suchością. Co ważne jednak, jest to sytuacja przejściowa. Poziomy estrogenów zazwyczaj powracają do normy po zakończeniu okresu karmienia piersią. Rozwiązaniem jest doraźne stosowania środków nawilżających.

Suchość pochwy w ciąży

W ciąży w ciele kobiety zachodzą różne zmiany hormonalne, w tym zwiększenie poziomu hormonów płciowych, takich jak estrogen i progesteron. Te zmiany mogą wpływać na zdrowie intymne i nawilżenie pochwy. Kobiety w ciąży mogą także doświadczać tej przypadłości z innych powodów, takich jak zmęczenie, stres, czy stosowanie niektórych leków.

Jeśli kobieta w ciąży odczuwa niedostateczny poziom nawilżenia, sprawiający jej dyskomfort, zaleca się skonsultowanie się z lekarzem. Lekarz może zaproponować bezpieczne dla kobiet w ciążt środki łagodzące objawy – na bazie wody, kwasu hialuronowego czy naturalnych olejów roślinnych. Otrzymamy je w aptece bez recepty.

Suchość pochwy w czasie menopauzy

Według statystyk, od 20% do 40% kobiet w okresie menopauzy doświadcza problemów z nawilżeniem pochwy. Wiele kobiet nie szuka pomocy medycznej z tego powodu, co oznacza, że rzeczywista liczba przypadków może być znacznie wyższa. Jest to zjawisko powszechne i związane ze zmniejszeniem produkcji estrogenów.

Rozwiązaniem są m.in. hormonalna terapia zastępcza (HTZ), leki zawierające estrogen (stosowane miejscowo lub ogólnie) oraz środki nawilżające. Terapia powinna być dobrana indywidualnie przez lekarza ginekologa z Poradni leczenia menopauzy.

Suchość pochwy w trakcie menopauzy
Odpowiednio dobrana terapia dla kobiet w trakcie menopauzy pozwoli na złagodzenie objawów.

Suchość pochwy jako skutek uboczny stosowanych lekarstw

Niedostateczne nawilżenie pochwy może być skutkiem ubocznym przyjmowania wielu różnych leków i jego wystąpienie należy skonsultować z lekarzem, który zalecił nam konkretną terapię. Warto zwrócić uwagę przede wszystkim na:

  • Leki przeciwhistaminowe, które przyjmujemy na alergię
  • Leki przeciwdepresyjne, zwłaszcza z grupy selektywnych inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI)
  • Leki przeciwcukrzycowe
  • Leki przeciwbólowe, zwłaszcza te zawierające kodeinę
  • Leki antyhipertensyjne, stosowane w leczeniu nadciśnienia, zwłaszcza beta-blokery
  • Antykoncepcja hormonalna, zwłaszcza leki zawierające niskie dawki estrogenów
  • Leki przeciwgrzybicze stosowane długotrwale

Suchość pochwy a stres i zmęczenie

Problemy ze współżyciem i niedostateczne nawilżenie okolic intymnych bywa objawem wynikającym ze stresu i zmęczenia, powodując obniżoną produkcję śluzu pochwowego i zmniejszone libido. Kortyzol – hormon stresu bezpośednio wpływa na produkcję estrogenów, które są kluczowe dla zdrowia pochwy. Stres może także prowadzić do zwiększonego napięcia mięśniowego, w tym mięśni dna miednicy i utrudniać nawilżenie pochwy.
Rola stresu i przemęczenia w ustaleniu powodów suchości pochwy jest zdecydowanie niedoceniana. Techniki relaksacyjne, odpowiednia ilość snu, wypoczynku oraz aktywność fizyczna są receptą nie tylko na zdrowe i dłuższe życie, ale także na satysfakcjonujące życie intymne.

Suchość pochwy a inne choroby

Kłopoty z nawilżeniem pochwy mogą być objawem różnych chorób i stanów zdrowotnych. Poniżej kilka chorób, w których suchość pochwy może występować jako objaw towarzyszący:

  • Zespół Sjögrena – choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy atakuje gruczoły wydzielania
  • Cukrzyca – wysoki poziom cukru we krwi może prowadzić do zmniejszenia nawilżenia błony śluzowej
  • Nadczynność tarczycy
  • Inne choroby autoimmunologiczne takie jak toczeń rumieniowaty układowy czy reumatoidalne zapalenie stawów
  • Choroby neurologiczne – takie jak neuropatia cukrzycowa czy stwardnienie rozsiane, mogą wpływać na funkcje nerwowe kontrolujące wilgotność pochwy
  • Infekcje pochwy, zwłaszcza przewlekłe lub nawracające

Leki i sposoby na suchość pochwy

Omówiłam najczęstsze powody braku odpowiedniego nawilżenia pochwy, przyjrzyjmy się teraz metodom leczenia. Zależą one oczywiście od przyczyn objawu, jednak w każdym wypadku warto wdrożyć leczenie objawowe – środki nawilżające.

Oto kilka metod, które mogą pomóc w łagodzeniu suchości pochwy:

  • Stosowanie nawilżaczy w formie kremów, żelów czy kapsułek, dostępnych bez recepty (przed stosunkiem lub w codziennym użytkowaniu), najczęściej zawierających kwas hialuronowy.
  • Leki hormonalne – przypadku suchości pochwy spowodowanej spadkiem poziomu estrogenów, lekarz może zalecić hormonalną terapię zastępczą (HTZ). Mogą to być kremy, plastry, czy tabletki zawierające estrogen, które pomagają przywrócić odpowiednie nawilżenie.
  • Naturalne oleje roślinne – takie jak olej kokosowy czy olej jojoba, mogą być stosowane jako nawilżacze pochwy.
  • Unikanie mydeł o silnym działaniu chemicznym, środków antybakteryjnych, perfumowanych produktów higieny intymnej oraz irygacji pochwy.
  • Zmiana leków – jeśli suchość pochwy jest skutkiem ubocznym stosowania określonych medykamentów.
  • Regularna aktywność seksualna, która pomaga w utrzymaniu elastyczności pochwy i stymuluje produkcję naturalnych substancji nawilżających.

Każda kobieta jest inna, więc skuteczność różnych środków może się różnić. Ważne jest, aby nie bagatelizować tej dolegliwości i skonsultować się z lekarzem, aby uzyskać właściwą opiekę i wsparcie.

Dr Agnieszka Osińska, specjalista ginekolog, endokrynolog

Grzybica pochwy – jak najszybciej ją wyleczysz? Radzi ginekolog

Grzybica pochwy, znana również jako kandydoza pochwy, to powszechnie występujące schorzenie kobiece spowodowane nadmiernym rozwojem drożdżaków z rodzaju Candida. Jest jednocześnie najczęstszym powodem, dla którego kobiety odwiedzają lekarza ginekologa.

Przyczyny powstawania grzybicy pochwy

Oto kilka czynników, które mogą przyczynić się do rozwoju kandydozy pochwy:

  • Antybiotyki, które mogą zaburzyć naturalną równowagę bakteryjną w pochwie, sprzyjając wzrostowi grzybów, w tym Candida. Podczas antybiotykoterpaii pamiętaj o osłonowych probiotykach!
  • Osłabiona odporność – na przykład w wyniku chorób, stresu, zmęczenia czy terapii immunosupresyjnej.
  • Zmiany hormonalne, takie jak te występujące w ciąży, podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej, menstruacji czy menopauzy, mogą wpływać na środowisko w pochwie.
  • Cukrzyca – zwłaszcza gdy poziomy glukozy są niekontrolowane. Drożdżaki często rozwijają się w środowisku bogatym w cukry.
  • Niewłaściwa higiena – czyli nadmierna higiena(!), używanie perfumowanych mydeł czy innych substancji chemicznych w okolicy intymnej może zakłócać naturalną równowagę bakteryjną i sprzyjać rozwojowi grzybów.
  • Noszenie obcisłej, nieprzewiewnej bielizny, zwłaszcza połączone z długotrwałą wilgocią, stwarza sprzyjające warunki dla rozwoju grzybów.
  • Stosunek płciowy. Grzybica pochwy nie jest chorobą przenoszoną drogą płciową, jednak stosunki płciowe mogą wpływać na równowagę bakteryjną w pochwie. Infekcji sprzyjają otarcia czy podrażnienia.

Grzybica pochwy – objawy

Właściwe rozpoznanie grzybicy pochwy jest kluczowe w doborze odpowiedniego leczenia. Najczęstsze objawy, które mogą sugerować obecność drożdżycy w okolicach intymnych:

  • swędzenie pochwy (intensywne i dokuczliwe),
  • pieczenie pochwy,
  • zaczerwienienie i podrażnienie pochwy,
  • upławy, biała wydzielina z pochwy – najczęściej z grudkami, przypominająca serwatkę – określana przez pacjentki najczęściej jako „serowata wydzielina z pochwy”,
  • nietypowy, nieprzyjemny zapach z pochwy,
  • ból lub dyskomfort podczas seksu,
  • ból i pieczenie przy oddwaniu moczu.

Zapach z pochwy przy grzybicy

Zapach pochwy podczas infekcji jest jednym ze wskaźników, które pozwalają na zaklasyfikowanie infekcji jako pochodzenia grzybiczego lub bakteryjnego. Kobiety opisują zapach pochwy związany z grzybicą różnorodnie, ale najczęściej określają go jako: nieświeży, kwaśny lub „chlebowy”. Podczas infekcji bakteryjnej kobiety mówią częściej o „rybim zapachu z pochwy”, intensywnym i nieprzyjemnym, łatwo wyczywalnym nawet przez spodnie.

Leki bez recepty na grzybicę pochwy

Jeśli zdarzy się Wam infekcja, czyli pojawiło się pieczenie, swędzenie, ból lub nieprzyjemny zapach – warto od razu zapisać się do ginekologa. Tylko nieliczne środki dostępne bez recepty w aptece to leki, które mogą pomóc i zahamować infekcję – na wczesnym stadium.
W przypadku zakażenia grzybiczego, w pierwszym etapie infekcji, pomocne będą leki dostępne bez recepty zawierające:

  • Klotrimazol
  • Azotan fentikonazolu

Jeśli objawy po 3-4 dniach nie znikają, udaj się do lekarza. Niewyleczona grzybica będzie z pewnością nawracać. Jeśli upławy mają intensywny, rybi zapach, a wydzielina jest biaława – wodnista od razu idź do ginekologa. To najprawdopodobniej bakteryjna infekcja intymna wymagająca podania konkretnych antybiotyków.

Leki na grzybicę pochwy

W przypadku leczenia grzybicy pochwy zazwyczaj stosuje się leki miejscowe, takie jak kremy, maści czy czopki dopochwowe, które bezpośrednio docierają do obszaru zakażenia. Tabletki doustne (antygrzybicze) są zalecane w przypadku cięższych lub nawracających infekcji.

Ważne jest, aby skończyć całą przepisaną kurację, nawet jeśli objawy zaczynają ustępować, aby zapobiec ponownemu wystąpieniu infekcji.

Oto kilka najskuteczniejszych leków na grzybicę pochwy wydawanych na receptę przez lekarza ginekologa:

  • Flukonazol: silny lek przeciwgrzybiczy w postaci doustnej, często przepisywany na jedną dawkę.
  • Klotrimazol: dostępny w postaci kremu, globulek dopochwowych i tabletek doustnych. Działa miejscowo i powinien być stosowany przez minimum 7 dni.
  • Mikonazol: jest dostępny w różnych formach, takich jak krem, globulki dopochwowe i tabletki doustne. Działa miejscowo i jest stosowany przez minimum 7 dni.
  • Nystatyna: skuteczny antybiotyk stosowany jako krem lub maść zewnętrznie lub w postaci czopków dopochwowych.

Czy partner kobiety ma przyjmować leki na grzybicę pochwy?

W przypadku grzybicy pochwy zazwyczaj nie jest konieczne leczenie partnera seksualnego. Grzybica pochwy nie jest uznawana za chorobę przenoszoną drogą płciową, a głównym źródłem zakażenia jest własna flora drożdżakowa organizmu kobiety. Co jednak istotne – podczas terapii należy zrezygnować ze stosunków seksualnych do czasu całkowitego wyleczenia.

Nieleczona grzybica pochwy

Nieleczona grzybica pochwy może prowadzić do różnych powikłań i negatywnie wpływać na zdrowie i komfort pacjentki. Przede wszystkim będzie skutkować nasileniem objawów, takich jak świąd, pieczenie, zaczerwienienie, opuchlizna oraz obfite i serowate upławy. Dużym ryzykiem jest także rozprzestrzenianie się infekcji – mogą pojawić się bolesne objawy ze strony układu moczowego czy zapalenie szyjki macicy.

Domowe sposoby na grzybicę pochwy

W internecie znajdziecie wiele domowych środków, uważanych za pomocne w łagodzeniu objawów grzybicy pochwy. Warto pamiętać jednak, że nie leczą one infekcji a jedynie pozwalają złagodzić objawy na czas leczenia.

Jak złagodzić swędzenie pochwy?

  • Probiotyki: produkty takie jak jogurt naturalny z aktywnymi kulturami bakterii, mogą być pomocne w przywracaniu równowagi bakteryjnej w pochwie.
  • Kąpiel sodowa: dodanie niewielkiej ilości sody oczyszczonej do ciepłej kąpieli może pomóc w złagodzeniu swędzenia.
  • Olejek z drzewa herbacianego. Kilka kropel tego olejku rozpuszczonego w nierafinowanym oleju kokosowym może być stosowane miejscowo, ale należy unikać nadmiernego stężenia.
  • Unikanie cukru i produktów przetworzonych. Grzyby Candida, które powodują grzybicę, lubią się rozwijać w środowisku bogatym w cukry. Ograniczenie spożycia cukru i produktów przetworzonych może pomóc w kontrolowaniu wzrostu grzybów.

Te metody nie zastępują profesjonalnej pomocy medycznej, a samodzielne leczenie może być nieskuteczne lub prowadzić do pogorszenia się stanu. Jeśli masz podejrzenia grzybicy pochwy, skonsultuj się z lekarzem.

Co powoduje grzybicę pochwy?
Spożywanie słodyczy i wysoko przetworzonego jedzenia stwarza idealne warunki do rozwoju grzybicy pochwy.

Nawracająca grzybica pochwy

Jeśli infekcje pochwy wracają regularnie mimo leczenia, warto przyjrzeć się bliżej powodom tej sytuacji. Najczęściej są to:

  • Niedostateczne leczenie lub przerwanie kuracji przed jej zakończeniem;
  • Częste stosowanie antybiotyków;
  • Osłabiony układ odpornościowy (stres, niewłaściwa dieta czy przewlekłe choroby);
  • Dieta bogata w cukry i przetworzone produkty spożywcze;
  • Zmiany hormonalne: ciąża, antykoncepcja hormonalna czy menopauza;
  • Nadużywanie produktów higienicznych w okolicach intymnych.

Jeśli doświadczasz nawracającej grzybicy pochwy, kluczowe jest skonsultowanie się z lekarzem ginekologiem, który zaleci leczenie, uwzględniając Twoje indywidualne uwarunkowania.

Zapobieganie grzybicy pochwy

Znane przysłowie mówi: lepiej zapobiegać, niż leczyć. Oto kilka prostych zasad, dzięki którym unikniesz nieprzyjemnych dolegliwości, które zna każda z nas.

  • Higiena – okolice intymne myj wodą z mydłem i tylko „z zewnątrz” (ważne, by nie zaburzać naturalnej floty bakteryjnej wewnątrz pochwy) oraz – co ważne – „od przodu do tyłu”
  • Bielizna – na co dzień najlepsza jest bawełniana
  • Piżama – nie noś w nocy obcisłych majtek, wybierz luźne piżamy, koszulki lub śpij nago
  • Ubranie – obcisłe spodnie sprzyjają infekcjom, warto nosić luźniejsze a także spódnice i sukienki
  • Priobiotyki – jedz jogurty, kefiry kiszonki, które wpływają pozytywnie na florę bakteryjna pochwy
  • Wkładki, podpaski – w trakcie okresu często wymieniaj podpaski i tampony, w środku cyklu unikaj noszenia codziennie wykładek higienicznych

Dr Agnieszka Osińska

Kontakt

Masz pytania? Chcesz się zapisać na wizytę?
Zadzwoń lub napisz do nas. Odpowiadamy na wszystkie wiadomości.

Masz pytania? Zadzwoń


Zapisz się on-line!

Zapisy on-line