Cytologia – przygotowanie, wyniki i rekomendacje od lekarza ginekologa

Cytologia jest jednym z najważniejszych badań profilaktycznych w ginekologii i zachęcamy do wpisania jej w kalendarz obowiązkowych badań dla każdej kobiety. Pomaga w wykryciu ewentualnych zmian komórkowych w szyjce macicy, które mogą wskazywać na obecność raka szyjki macicy lub stanów przedrakowych. Badanie pozwala na wczesne wykrycie potencjalnych problemów i szybkie wdrożenie odpowiednich działań. Rak szyjki macicy we wczesnym stadium jest całkowicie wyleczalny!

Przygotowałyśmy dla Was odpowiedzi na najczęściej zadania pytania i ogromnie zachęcamy do regularnego badania.

Kiedy wykonać cytologię?

Cytologię warto wykonać minimum raz na trzy lata. Naszym pacjentkom zalecamy także uzupełnić ją o badanie HPV – test, który identyfikuje obecność wirusa brodawczaka ludzkiego – głównego „winowajcy” raka szyjki macicy.
O tym, jak często wykonywać cytologię, porozmawiaj ze swoim lekarzem. Wskaże on optymalną częstotliwość, biorąc pod uwagę poprzednie wyniki, Twoją historię medyczna a także indywidualne czynniki ryzyka – m.in. przypadki chorobowe w rodzinie.

W którym dniu cyklu wykonać cytologię?

Wykonanie cytologii nie jest uzależnione od konkretnego dnia cyklu menstruacyjnego, lepiej jednak unikać badania podczas miesiączki. Obecność krwi może utrudniać prawidłową analizę próbki.

Jak się przygotować do cytologii?

Na kilka dni przed planowanym badaniem cytologicznym unikaj stosowania tamponów, leków dopochwowych, kremów lub żeli, ponieważ mogą one wpływać na wyniki badania.
Na co najmniej 24 godziny przed wizytą u lekarza nie współżyj intymnie, a bezpośrednio przed badaniem umyj okolice intymne wodą (bez mydła i innych chemicznych środków intymnych).

Kiedy wykonać pierwszą cytologię?

Lekarze zalecają wykonanie pierwszej cytologii maksymalnie do 25. roku życia, lub wcześniej – w chwili podjęcia decyzji o rozpoczęcia współżycia intymnego. Badanie można przeprowadzić także u dziewic, nie spowoduje uszkodzenia błony dziewiczej. Poinformuj lekarza o tym, że jesteś dziewicą, a użyje mniejszego wziernika i wykaże maksimum delikatności podczas pobrania próbki.

Czy można wykonywać cytologię w ciąży?

Jak najbardziej! Co więcej – rekomenduje się przeprowadzanie badania cytologicznego na pierwszej wizycie ciążowej, o ile od poprzedniego badania upłynęło 6 miesięcy. Z wykonaniem cytologii po porodzie należy odczekać 12 tygodni.

Jak wygląda badanie cytologiczne?

Cytologię wykonuje lekarz ginekolog lub położna u pacjentki na fotelu ginekologicznym. Zazwyczaj nie trwa ono dłużej niż 5 minut. Nie jest bolesne, choć może powodować pewien dyskomfort i chwilowe uczucie „ucisku” w podbrzuszu. Specjalista rozchyli pochwę za pomocą wziernika i pobierze specjalną szczoteczką próbkę komórek z szyjki macicy i pochwy. Następnie próbka jest wysyłana do laboratorium w celu przeanalizowania komórek pod mikroskopem.
Po badaniu cytologicznym może wystąpić lekkie krwawienie z pochwy. Powinno ono samoistnie ustąpić. W przypadku utrzymującego się krwawienia, należy zgłosić się do ginekologa.

Co to jest cytologia LBC – cytologia płynna?

Największą wadą cytologii klasycznej (pobieranej szczoteczką i umieszczanej na szkiełku mikroskopowym) jest stosunkowo niska dokładność – na poziomie 60 proc. Wiele próbek daje niejednoznaczne lub fałszywe wyniki i badanie trzeba powtarzać.
Cytologię płynną (cytologia LBC) pobieramy w podobny sposób, jednak materiał umieszczamy w specjalnym podłożu płynnym, co pozwala w laboratorium na odfiltrowanie z materiału zanieczyszczeń (np. krwi czy śluzu, komórek stanu zapalnego), które mogą utrudniać ocenę komórek szyjki macicy.
Płynna cytologia jest znacznie bardziej dokładna, ułatwia znajdowanie nieprawidłowości i zmniejsza liczbę fałszywie negatywnych wyników. Poza tym pobrany materiał może być wykorzystany do dodatkowych testów – np. badania na obecność wirusa HPV.

Ile się czeka na wynik cytologii?

Czas oczekiwania na wynik cytologii może się różnić w zależności od laboratorium, w którym zostało przeprowadzone badanie. Zwykle wyniki są dostępne w ciągu kilku dni.
W przypadku rutynowych badań cytologicznych, jeśli wynik jest prawidłowy (negatywny), może to oznaczać, że wszystko jest w porządku i nie ma obecności nieprawidłowych zmian komórkowych. W przypadku nieprawidłowych wyników, które sugerują obecność nieprawidłowych lub podejrzanych zmian komórkowych, może być konieczne dodatkowe postępowanie diagnostyczne i konsultacja z lekarzem.

Wyniki cytologii

Wyniki badania cytologicznego są zwykle prezentowane za pomocą standardowych kategorii lub systemów klasyfikacji, które opisują różne typy zmian komórkowych. Najczęściej stosowany system klasyfikacji w cytologii to Bethesda System (TBS): W TBS stosuje się następujące grupy:

Cytologia grupa 1

FI – Negatywny (prawidłowy): Oznacza brak nieprawidłowości komórkowych.

Cytologia grupa 2

ASC-US (atypowe komórki nie do zakwalifikowania): Wskazuje obecność niejednoznacznych lub atypowych komórek, które nie spełniają kryteriów dla wyraźnych nieprawidłowości. Mogą to być stany zapalne, które warto skonsultować z lekarzem.

Cytologia grupa 3

ASC-H – nieprawidłowe komórki nabłonka wielowarstwowego płaskiego, w której nie można wykluczyć zmian śródpłaskonabłonkowych dużego stopnia.
LSIL (łagodne zmiany nienowotworowe): Wskazuje obecność łagodnych komórek, które sugerują niewielkie nieprawidłowości komórkowe najczęściej wynikające z infekcji HPV. Należy pamiętać, że część infekcji HPV samoistnie mija!

Cytologia grupa 4

HSIL (silne zmiany inwazyjne): Wskazuje obecność komórek, które sugerują silne zmiany inwazyjne lub stan przedrakowy w komórkach nabłonka.
Stopień dysplazji określany jest jako CIS, CIN II i CIN III. CIN III to dysplazja dużego stopnia. Zazwyczaj leczona chirurgicznie i całkowicie wyleczalna

Cytologia grupa 5

AIS: Wskazuje obecność komórek rakowych. W przypadku szybkiej diagnozy i podjęcia leczenia, są duże szansa na wygranie z chorobą.

Nieprawidłowy wynik cytologii – co dalej?

Pamiętaj – jeśli wyniki cytologii są nieprawidłowe, nie oznacza to, że masz raka! Oznacza to, że na szyjce macicy znajdują się nieprawidłowe komórki, które należy zdiagnozować.
W zależności od wyników testu lekarz może zalecić dokładniejsze obejrzenie tkanki szyjki macicy za pomocą kolposkopii. Podczas badania kolposkopowego lekarz będzie używał światła i dużego powiększenia, aby lepiej przyjrzeć się szyjce macicy.
Kolejnym rozwiązaniem jest pobranie wycinka, czyli usunięcie fragmentów tkanek i jednoczesne poddanie go badaniu histopatologicznemu. Często pobranie wycinka jest jednocześnie procesem leczniczym, ponieważ pobiera się całą zmianę.
Zmiany opisane w wyniku cytologii jako ASC-US, a nawet CIN I, poddaje się leczeniu zachowawczemu, bez konieczności ingerencji chirurgicznej, ponieważ są to zmiany zapalne o różnym stopniu nasilenia.

Czy to może być endometrioza? Poznaj wszystkie niepokojące objawy

Czy bolesne miesiączki i „duży brzuch” to objawy endometriozy? Jakie dolegliwości powinny nas zaniepokoić?

Endometrioza to choroba, w której tkanka podobna do błony śluzowej macicy rośnie poza nią, zwykle w obrębie jamy brzusznej, ale może występować również w innych miejscach w ciele. Kiedy kobieta menstruuje, tkanka endometrialna jest wydalana z macicy razem z miesiączką. Jednak w przypadku endometriozy tkanka rosnąca poza macicą również krwawi podczas okresu, ale nie ma możliwości wydalenia się z organizmu. To prowadzi do stanów zapalnych, tworzenia zrostów, blizn i bólu, który może być przewlekły.

Endometrioza może przybierać różne formy i objawy, a jej obraz kliniczny zależy od wielkości, lokalizacji i rozprzestrzenienia tkanki endometrialnej poza macicą. Najczęściej spotykaną formą jest endometrioza jamy brzusznej, w której skupiska tkanki endometrialnej tworzą się w jamie brzusznej, na jajnikach, jelitach, pęcherzu moczowym, otrzewnej i innych narządach.

Inne formy endometriozy obejmują endometriozę pochwy, szyjki macicy i wewnętrznej warstwy macicy.

Poznaj najczęstsze objawy endometriozy

Endometrioza najczęściej objawia się:

  • bólem w dolnej części brzucha,
  • bolesnymi nieregularnymi miesiączkami, obfitymi lub długo trwającymi miesiączkami,
  • trudnościami w zajściu w ciążę.

Wiele pacjentek podkreśla, że ból menstruacyjny, który towarzyszy endometriozie, może być na tyle silny, by utrudniać codzienne funkcjonowanie.

Inne objawy, które mogą wystąpić, i na które warto zwrócić uwagę to:

  • ból podczas stosunku płciowego,
  • ból podczas oddawania moczu lub wypróżniania,
  • zmęczenie i osłabienie,
  • problemy jelitowe.

Nietypowe objawy endometriozy

Choć nie należą do najczęstszych objawów, poniższe dolegliwości również mogą sugerować endometriozę:

  • bóle pleców i bóle neuropatyczne takie jak nerwobóle, pieczenie lub mrowienie,
  • nietrzymanie moczu – co może być wynikiem nacisku wywieranego przez guzki endometrialne na pęcherz,
  • bóle brzucha pojawiające się przed miesiączką lub po jej zakończeniu (należy zwrócić uwagę czy sytuacja jest powtarzająca się),
  • trudności w oddawaniu stolca, ponieważ endometrioza może wpływać na jelita i powodować problemy z trawieniem.

Jelitowe objawy endometriozy

Endometrioza jelitowa to jedna z form choroby, w której tkanka podobna do błony śluzowej macicy rozwija się w okolicach jelit.

Oto kilka jelitowych objawów endometriozy:

  • bóle brzucha i jelit – mogą być odczuwane praktycznie we wszystkich obszarach brzucha, często jednak nasilają się w okresie menstruacyjnym,
  • zaparcia i biegunki – endometrioza jelitowa może powodować nie tylko nieregularne wypróżnienia, ale także odczuwanie wrażenia niepełnego wypróżnienia,
  • bóle podczas wypróżniania – podczas wypróżniania kobiety z endometriozą jelitową mogą odczuwać ostre bóle, które utrzymują się przez kilka godzin lub dni,
  • krew w stolcu – występująca u niektórych, zwłaszcza w czasie menstruacji,
  • obrzęk brzucha i wzdęcia – szczególnie nasilone w okresie miesiączki.

Wymienione jelitowe objawy endometriozy mogą mieć wiele innych przyczyn, dlatego ważne jest, aby zawsze skonsultować się z lekarzem ginekologiem i wykonać odpowiednie badania diagnostyczne w celu potwierdzenia lub wykluczenia endometriozy jelitowej.

Co to endometrioza? Objawy endometriozy

Czy ból jajnika może być skutkiem endometriozy?

Ból jajnika związany z endometriozą może być ostry, przeszywający lub tępy, a także może promieniować do innych obszarów brzucha lub pleców. Jajnik przy endometriozie boli najczęściej w okresie miesiączki.

Psychiczne objawy endometriozy

Co ciekawe, coraz więcej psychologów zwraca uwagę na emocjonalny aspekt endometriozy. Choroba, który powoduje przewlekły ból i problemy z płodnością, bardzo wpływa na jakość życia i samopoczucie emocjonalne kobiety.

Niektóre z objawów psychicznych, które mogą wystąpić u kobiet z endometriozą:

  • stany depresyjne – smutek, poczucie beznadziei i brak energii,
  • stany lękowe – lęk z powodu bólu, osłabienia i niepewności związanej z przyszłością,
  • zmniejszenie poczucia własnej wartości,
  • problemy z koncentracją – ograniczona zdolność kobiety do skupienia uwagi i wykonywania zadań,
  • rozdrażnienie – endometrioza może prowadzić do zmęczenia i frustracji, co z kolei może prowadzić do rozdrażnienia i trudności w relacjach z innymi.

Endometrioza a duży brzuch

Wiele pacjentek chorujących endometriozę, zgłasza objaw zwany potocznie „dużym brzuchem”. Dlaczego tak się dzieje?

  • Po pierwsze, endometrioza może prowadzić do powstawania torbieli jajników. Zawierają one płyn, który może prowadzić do zwiększenia objętości brzucha.
  • Po drugie, endometrioza może powodować zrosty wokół narządów wewnętrznych, w tym jajników i macicy. Zrosty te mogą utrudniać przepływ płynów i gazów w jamie brzusznej, co może prowadzić do zwiększenia objętości brzucha.
  • Po trzecie, endometrioza może powodować stan zapalny w jamie brzusznej, który z kolei może prowadzić do zwiększenia objętości brzucha.
  • Ostatecznie, „duży brzuch” może być również wynikiem innych czynników związanych z endometriozą, takich jak zmiany hormonalne i reakcje na leki stosowane w leczeniu endometriozy.

W każdym przypadku, „duży brzuch” związany z endometriozą powinien być skonsultowany z lekarzem ginekologiem.

Czy endometrioza jest groźna?

Endometrioza nie jest groźna w sensie bezpośredniego zagrożenia życia, ale może powodować wiele poważnych objawów i skutków zdrowotnych, które obniżają jakość życia kobiety, wpływając negatywnie na jej codzienne funkcjonowanie, relacje interpersonalne, karierę zawodową i życie seksualne. Co ważne – nieleczona endometrioza może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak torbiel jajnika, blizny, zwężenie jelit, krwawienia, a nawet rak.
Dlatego w razie podejrzenia endometriozy należy bezwzględnie skonsultować się lekarzem i wdrożyć leczenie, które pomoże kontrolować objawy i zapobiegać poważnym powikłaniom (Przeczytaj: Skuteczne leczenie endometriozy. Sprawdź leki i zabiegi).

Endometrioza a rak

Endometrioza nie powoduje bezpośrednio raka. Jednakże, kobiety z endometriozą mogą być narażone na nieco większe ryzyko wystąpienia pewnych rodzajów raka, zwłaszcza raka jajnika.
Istnieją badania sugerujące, że kobiety z endometriozą mają wyższe ryzyko rozwoju raka jajnika niż kobiety bez endometriozy. Ryzyko to pozostaje stosunkowo niskie, a większość kobiet z endometriozą nigdy nie rozwinie raka jajnika.

Ważne jest, aby kobiety z endometriozą były poddawane regularnym badaniom, aby wykryć wcześnie ewentualny rozwój raka jajnika lub innych chorób nowotworowych. Każda kobieta, która zauważyła u siebie wymienione wcześniej objawy i dolegliwości – powinna skonsultować się z lekarzem ginekologiem. Szybka reakcja i wdrożenie odpowiedniego leczenia endometriozy, pozwoli na ograniczenie bólu i poprawę komfortu życia.

Zapraszamy na konsultacje do Poradni Endometriozy w Ultramedica Centrum Zdrowia Kobiety.

Lek. med. Anna Dryja-Brodowska

Obszary działalności:

Doświadczenie:

Obecnie pracuje w Oddziale Ginekologiczno-Położniczym Szpitala Bielańskiego w Warszawie, gdzie swoją wiedzę i umiejętności pogłębia pod okiem prof. dr hab.n.med. Łukasza Wicherka – wybitnego specjalisty w zakresie ginekologii, zwłaszcza ginekologii onkologicznej.

Wcześniej pracowała w Klinice Położnictwa i Ginekologii Klinicznego Szpitala Wojewódzkiego nr 2 im. św. Królowej Jadwigi w Rzeszowie, gdzie pod kierownictwem prof. dr hab. n. med. Doroty Darmochwał – Kolarz zdobyła cenne doświadczenie w zakresie perinatologii potrzebne do prowadzenia ciąży powikłanej.

W swojej codziennej pracy dr Anna Dryja skupia się na prowadzeniu ciąży fizjologicznej i patologicznej, diagnostyce ultrasonograficznej, 3D/4D płodu oraz ginekologii operacyjnej.

Kontakt

Masz pytania? Chcesz się zapisać na wizytę?
Zadzwoń lub napisz do nas. Odpowiadamy na wszystkie wiadomości.

Masz pytania? Zadzwoń


Zapisz się on-line!

Zapisy on-line