Pęknięcie krocza jest częstym powikłaniem porodu naturalnego. W Polsce pęknięcia pierwszego stopnia występują aż u około 29% rodzących, uraz drugiego stopnia dotyka ok. 3% kobiet.
Pęknięcie krocza to bolesny uraz tkanek miękkich w okolicy między pochwą a odbytem, który może wystąpić podczas porodu naturalnego, kiedy główka dziecka lub jego barki przechodzą przez kanał rodny.
W zależności od rozległości i głębokości uszkodzenia możemy wyróżnić cztery stopnie pęknięcia krocza:
- powierzchowne uszkodzenia – pęknięcie nabłonka pochwy oraz skóry krocza, bez naruszenia mięśni dna miednicy;
- uszkodzenie głębszych struktur, w tym mięśni krocza przy zachowanej ciągłości zwieracza odbytu;
- uszkodzenie mięśnia zwieracza zewnętrznego odbytu, co może prowadzić do problemów z kontrolą funkcji jelit;
- stopień – niezwykle rzadko, najcięższa forma pęknięcia, obejmująca zarówno mięśnie zwieracza odbytu, jak i błonę śluzową odbytnicy, co może skutkować poważnymi komplikacjami, takimi jak nietrzymanie stolca.
Dlaczego krocze pęka przy porodzie?
Do pęknięcia krocza podczas porodu dochodzi, gdy tkanki nie są w stanie wystarczająco się rozciągnąć, aby pomieścić rodzące się dziecko. Elastyczność tkanek krocza odgrywa istotną rolę w tym procesie, jednak nie jest to jedyny czynnik wpływający na ryzyko pęknięcia. Z mojego doświadaczenia oraz statystyk wynika m.in., że ryzyko rośnie jeśli:
- kobiety rodzą po raz pierwszy;
- dziecko waży więcej niż 4 kg;
- podczas porodu wykorzystuje się kleszcze lub próżniociąg;
- poród trwa długo;
- dziecko ma nieprawidłową pozycję (pośladkową).
Czy można zapobiec pęknięciu krocza?
Elastyczność tkanek krocza jest kluczowa w kontekście ryzyka pęknięcia podczas porodu. Bardziej elastyczne tkanki są po prostu w stanie lepiej dostosować się do rozciągania w trakcie porodu. To oznacza, że w trakcie ciąży możesz zadbać o lepsze przygotowanie swojego ciała do wysiłku, jakim jest poród. Zdecydowanie zalecam masaże krocza od 34. tygodnia ciąży, aby zwiększyć elastyczność tkanek mięśniowo-powięziowych krocza i poprawić ich ukrwienie. Ćwicz także mięśnie dna miednicy, co pomoże zwiększyć elastyczność tkanek. Zachęcam do skorzystania z konsultacji fizjoterpeuty uroginekologicznego, który precyzyjnie dobierze ćwiczenia.
Warto wiedzieć! Wpływ na ryzyko pęknięcia ma także pozycja podczas porodu. Pozycje wertykalne, takie jak kuczna czy stojąca, mogą zmniejszyć nacisk na krocze i tym samym ryzyko jego uszkodzenia.
Sprawdź też:
Poród bez tajemnic. Praktyczny poradnik dla mam
Pozycje porodowe oraz rekomendowane techniki radzenia sobie z bólem porodowym to jeden z wielu tematów poruszanych podczas zajęć szkoły rodzenia. Warto skorzystać z tej formy edukacji i przygotować się w możliwie dobry sposób to porodu, połogu i pierwszych dnia macierzyństwa.
Czy nacięcie krocza jest lepsze niż jego pęknięcie?
Nacięcie krocza było kiedyś rutynowo stosowane w celu zapobiegania niekontrolowanym pęknięciom. Jednak obecne badania wskazują, że nacięcie nie zawsze chroni przed głębszymi uszkodzeniami, a nawet może zwiększać ryzyko poważniejszych pęknięć. Ponadto, nacięcie może prowadzić do powikłań, takich jak infekcje czy późniejszy ból podczas współżycia.
Jak długo goi się krocze po pęknięciu i czy wymaga szycia?
Czas gojenia krocza zależy od stopnia pęknięcia. Pęknięcia pierwszego i drugiego stopnia zazwyczaj goją się w ciągu kilku tygodni. W większości przypadków wymagają szycia w celu prawidłowego zrośnięcia tkanek. Pęknięcia trzeciego i czwartego stopnia to poważniejsze uszkodzenia, obejmujące mięśnie i zwieracz odbytu. Proces gojenia jest dłuższy i wymaga specjalistycznej opieki medycznej.
Sprawdź też:
Powikłania po cesarskim cięciu. Nieprawidłowe gojenie rany
Czy blizna po pęknięciu krocza będzie przeszkadzać?
Blizna po pęknięciu krocza może powodować dyskomfort, zwłaszcza jeśli nie jest odpowiednio pielęgnowana. Regularne dbanie o higienę, stosowanie zaleconych maści oraz unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego sprzyja prawidłowemu gojeniu. W przypadku dolegliwości, takich jak ból czy uczucie ciągnięcia, skonsultuj się z lekarzem lub fizjoterapeutą uroginekologicznym.
Czy blizna krocza może się rozejść po latach?
Prawidłowo zagojona blizna rzadko ulega rozejściu po latach. Jednak w przypadku dolegliwości lub planowania kolejnego porodu, warto skonsultować stan blizny z lekarzem ginekologiem.