Plamienie – co oznacza i kiedy zgłosić się do ginekologa?

Plamienie przed okresem to jeden z częstszych powodów, dla których pacjentki trafiają do mojego gabinetu. Niektóre przychodzą zaniepokojone, że to może być objaw choroby, inne automatycznie podejrzewają ciążę. Czasem jednak jest to po prostu reakcja organizmu na zmiany hormonalne. Warto jednak wiedzieć, kiedy zjawisko to jest zupełnie naturalne, a kiedy wymaga wizyty u lekarza i poglębionej diagnostyki.

Kiedy lekkie krawienie jest fizjologiczne?

Niewielkie, brązowe lub różowe plamienie pojawiające się 1–2 dni przed miesiączką jest zwykle zupełnie normalnym zjawiskiem. Najczęściej jest wynikiem stopniowego złuszczania się błony śluzowej macicy przy spadającym poziomie progesteronu. Plamienie może też pojawić się w połowie cyklu, w czasie owulacji – to tzw. plamienie okołoowulacyjne, które wynika z krótkotrwałego spadku estrogenów i pęknięcia pęcherzyka jajnikowego. Zwykle trwa 1 dzień, jest skąpe i nie wymaga leczenia.

Plamienie zamiast okresu – może to ciąża?

Jedną z pierwszych myśli pacjentek jest: „czy to nie jest ciąża?”. Rzeczywiście, we wczesnej ciąży, około 6–12 dni po zapłodnieniu, może dojść do tzw. plamienia implantacyjnego – to efekt zagnieżdżania się zarodka w błonie śluzowej macicy.
Plamienie implementacyjne różni się od miesiączki tym, że jest krótsze (kilka godzin do 2 dni), skąpe, najczęściej jasnoróżowe lub brązowawe i bez skrzepów. Czasem towarzyszy mu lekki ból w podbrzuszu, ale nie taki, jak przy miesiączce. Pamiętaj jednak – nie każde plamienie przed spodziewaną miesiączką oznacza ciążę. Inne możliwe przyczyny:

• Zaburzenia hormonalne, np. niedomoga lutealna (niewydolność ciałka żółtego), może sprawić, że błona śluzowa macicy złuszcza się wcześniej i skąpo.
• Stres lub zmiana trybu życia, które mogą przesunąć lub osłabić miesiączkę.
• Stosowanie antykoncepcji hormonalnej, kótre powoduje, że u części kobiet zamiast pełnego krwawienia pojawia się tylko plamienie.
• Wczesne poronienie. Niestety czasem pierwszym objawem utraty ciąży jest krwawienie przypominające skąpy okres.

Jeśli istnieje ryzyko ciąży, najlepiej zrobić test po 10–12 dniach od owulacji lub w dniu spodziewanej miesiączki. Jeżeli plamienie trwa dłużej, jest bolesne lub towarzyszą mu inne objawy, należy zgłosić się do ginekologa.

Sprawdź też:
Mięśniaki macicy: 13 pytań od pacjentek, odpowiada ginekolog

Plamienie przed okresem – kiedy powinno zaniepokoić?

Jeśli lekkie krwawienie powtarza się w każdym cyklu, trwa kilka dni, jest obfite lub towarzyszą mu inne objawy (ból, nieprzyjemny zapach, gorączka), warto zgłosić się na badanie. Czasami to bowiem sygnał, że coś zaburza prawidłowy cykl. Tych przyczyn może być wiele np.:

• Zaburzenia hormonalne, zaburzenia pracy tarczycy, PCOS;
• Endometrioza (czyli choroba, w której błona śluzowa macicy rośnie poza jej jamą);
• Polipy, mięśniaki, czyli łagodne zmiany w macicy, które mogą krwawić;
• Infekcje intymne, ponieważ stan zapalny śluzówki może powodować drobne krwawienia.

Plamienie jest także typową dolegliwością występującą w okresie okołomenopauzalnym. Wahania hormonalne w tym czasie często powodują nieregularne krwawienia.

Sprawdź też:
Endometrioza – co to za choroba? Wyjaśnia lekarz ginekolog

Plamienie po okresie

Niewielkie, jednorazowe brudzenie bielizny tuż po miesiączce bywa skutkiem oczyszczania się macicy z resztek endometrium i jest zjawiskiem normalnym. Twój niepokój powinny wzbudzić plamienia utrzymujące się przez kilka dni po zakończeniu miesiączki, krwawienia o nieprzyjemnym zapachu czy pojawienie się dodatkowych objawów, jak ból czy gorączka. Mogą one być oznaką infekcji, endometriozy, polipów szyjki lub jamy macicy, a także zmian hormonalnych.

Kiedy powinnaś iść do ginekologa?

Nie każde plamienie jest powodem do niepokoju, ale jest pięć sytuacji, w których wizyta jest konieczna:

1. Plamienie utrzymuje się przez kilka dni i powtarza się co cykl.
2. Plamieniu towarzyszy ból, gorączka lub złe samopoczucie.
3. Plamienie występuje po stosunku.
4. Plamienie pojawia się w trakcie ciąży lub w okresie menopauzy.
5. Plamienie jest bardzo obfite lub ma nietypowy kolor lub zapach.

Nasza diagnostyka zwykle obejmuje badanie ginekologiczne, USG ginekologiczne, czasem badania hormonalne lub cytologię. W przypadku podejrzenia zaburzeń hormonalnych pomocne może być oznaczenie poziomu progesteronu w fazie lutealnej. Pamiętaj, każdy Twój niepokój warto rozwiać i skonsultować z lekarzem.

Dr Agnieszka Osińska, ginekolog, endokrynolog