Jak przebiega badanie u ginekologa dziecięcego?

Ginekologia dziecięca i dziewczęca to dziedzina medycyny skupiona na zdrowiu intymnym osób małoletnich – dzieci oraz nastolatek. Badanie u ginekologa dziecięcego wymaga wyjątkowego podejścia lekarza, który pomoże młodym pacjentkom poczuć się bezpiecznie i komfortowo w trakcie wizyty.

Kiedy iść z dzieckiem do ginekologa dziecięcego?

Idealnym wiekiem na pierwszą wizytę u ginekologa jest 16. rok życia lub moment kiedy dziewczynka zaczęła miesiączkować – o ile wcześniej dziecko nie uskarżało się na intymne dolegliwości. Podczas pierwszej wizyty nastolatka ma szansę oswoić się z atmosferą gabinetu ginekologicznego, poznać specjalistę i zminimalizować stres towarzyszący konsultacji. Pierwsza wizyta u ginekologa ma na celu poznanie działań profilaktycznych z obszarze zdrowia intymnego kobiety – zabiegów pielęgnacyjnych podczas menstruacji, okresowych badań, niepokojących objawów infekcji, dostępnych szczepień (przeciwko HPV) czy metod antykoncepcji.

To ważne, by nie lekceważyć znaczenia profilaktycznej konsultacji, nawet jeśli w dziecka nie występują niepokojące obawy. Oswojenie „kobiecych spraw” już na tym etapie skutkuje zazwyczaj wyrobieniem dobrego nawyku regularnego dbania o zdrowie intymne. A to inwestycja na całe życie – szczególnie w kwestii okresowego wykonywania cytologii czy badania piersi.

Do ginekologa należy wybrać się także z młodszymi dziewczynkami, jeśli zauważymy choć jeden z niepokojących objawów tj.:

• zaburzenia miesiączkowania – nieregularne lub obfite/bolesne okresy
• plamienia i krwawienia między miesiączkami
• upławy, pieczenie, swędzenie, nieprzyjemny zapach – sugerujące infekcje narządów intymnych
• wady narządu rodnego (nietypowy wygląd, opuchlizna zaczerwienienie warg sromowych, sklejenie warg sromowych
• zaburzenia hormonalne (nadmierne owłosienie, brak miesiączki do 16. r. ż., zbyt wczesna miesiączka)
• bóle w podbrzuszu
• nawracające zakażenia układu moczowego
• ciało obce w pochwie
• wszelkie nieprawidłowości w rejonie gruczołów piersiowych

Jak wygląda badanie u ginekologa dziecięcego?

Pierwsza konsultacja u lekarza ginekologa jest dla młodych pacjentek sporym stresem. Konieczność rozmowy o sprawach intymnych i rozebrania się w towarzystwie lekarza powodują wstyd i onieśmielenie. Ważne jest, by lekarz i opiekun dziecka wykazali dużą delikatność podczas wizyty.

Jak przebiega badanie?

Na początku lekarz ginekolog dziecięcy porozmawia z młodą pacjentką oraz jej opiekunem prawnym (np. mamą). U dzieci nie przeprowadza się od razu typowego badania ginekologicznego. Zapoznanie się z objawami, wywiad lekarski, obejrzenie narządów płciowych czy ewentualnie USG (przez powłoki brzuszne) często wystarcza do postawienia prawidłowej diagnozy. Jeśli jest jednak taka konieczność badanie ginekologiczne u dzieci przeprowadzane jest przez odbyt – jedną ręką lekarz uciska brzuch a drugą jamę brzuszną przez odbyt. Badanie jest bezbolesne.

Dzieci poniżej 12. roku życia lekarze badają najczęściej w komfortowym otoczeniu mamy lub opiekuna (na kolanach czy siedzących obok).

O co zapyta lekarz?

Spodziewajmy się i przygotujmy na pytania:

• o ogólny stan zdrowia, przyjmowane leki, choroby przewlekłe,
• kiedy dziecko rozpoczęło miesiączkowanie,
• datę ostatniej miesiączki,
• o długość trwania i częstotliwość miesiączek,
• czy pacjentka rozpoczęła współżycie,
• czy przyjmuje środki antykoncepcyjne,
• czy była szczepione przeciwko HPV.

W trakcie wizyty lekarz może zalecić badanie USG. U dziewic nie wykonuje się badania dopochwowego, nie ma więc powodu, by obawiać się przebicia błony dziewiczej.

Lekarz wykonuje badanie USG:

• przez powłoki brzuszne (warunkiem dobrej widoczności jest wypełniony pęcherz moczowy)
• lub przezodbytnicze – głownicą rektalną.

Na koniec wizyty lekarz poinformuje o wynikach badania i przekaże dziecku oraz opiekunowi zalecenia dotyczące dalszego postępowania.

Jak się przygotować do badania u ginekologa dziecięcego?

Badanie ginekologiczne dziewczynek i nastolatek nie wymaga szczególnego przygotowania. Dla własnej wygody pacjentka można założyć spódnice lub sukienkę – po zdjęciu bielizny zapewnią większą dyskrecję. W wielu gabinetach ginekologicznych – także w Ultramedica Centrum Zdrowia Kobiety – każda pacjentka otrzymuje specjalną jednorazową spódniczkę, dzięki której niezależnie od wybranego stroju może czuć się komfortowo.

Zanim wejdziemy do gabinetu warto przygotować także listę zażywanych leków oraz dane na temat miesiączki (datę ostatniej menstruacji, długość cyklu). Przed wizytą pacjentka nie powinna podmywać się zbyt intensywnie, by nie wypłukać wydzieliny z pochwy niezbędnej do prawidłowej diagnozy. Nie należy także używać dezodorantów i innych środków zmieniających naturalny zapach intymny.

Czy rodzic może uczestniczyć w badaniu ginekologicznym dziecka lub nastolatki?

Na badanie ginekologiczne osoby niepełnoletnie powinny zgłosić się z opiekunem prawnym (czyli najczęściej rodzicem). Opiekun wyraża zgodę na badanie w formie pisemnej. Jeśli młoda pacjentka skończyła 15 lat, zgodę musi wyrazić zarówno opiekun prawny, jak i nastolatka. Jeśli którakolwiek ze stron się nie zgadza, badanie nie może być przeprowadzone, a o jego konieczności decyduje sąd rodzinny.

Badanie ginekologiczne dzieci najczęściej przebiega w obecności rodzica, jednak wiele nastolatek czuje się niezręcznie omawiając z lekarzem intymne sprawy w towarzystwie opiekuna – nawet mamy. Najczęstszą praktyka w przypadku nastolatki jest obecność rodzica jedynie w czasie wstępnej rozmowy oraz opuszczenie gabinetu na czas badania. Zawsze jednak wnioski z wizyty (diagnoza, dalsze badania, leki) są przekazywane zarówno pacjentce, jak i jej rodzicowi.

Co ważne – lekarz jest zobowiązany do zachowania tajemnicy lekarskiej. Nie ma prawa zdradzić opiekunowi, że pacjentka nie jest dziewicą, rozpoczęła współżycie, jednak warto pamiętać, że w Polsce można uzyskać od lekarza ginekologa receptę na antykoncepcję hormonalną dla nastolatki od 16. roku życia tylko pod warunkiem, że rodzic lub opiekun wyrazi na to zgodę.

Badania ginekologii dziecięcej w Ultramedica

Pierwsza wizyta u ginekologa  jest zawsze ogromnym przeżyciem u dziewczynki. Warto dobrze przygotować córkę do pierwszego spotkania z ginekologiem, opowiedzieć o przebiegu badania, zapewnić, że może zostać w gabinecie razem z mamą lub sama. Najważniejsze, by czuła się komfortowo. Szukając dobrego ginekologa dziecięcego – wybierz specjalistę. W Ultramedica Centrum Zdrowia Kobiety na dzieci i nastolatki czekają dr Agnieszka Osińska oraz dr Ewa Żmuda.