Jak żyć z PCOS i jakie są możliwości leczenia?

Diagnoza PCOS nie musi oznaczać rezygnacji z marzeń o dziecku czy normalnym życiu. To prawda, że zespół policystycznych jajników to choroba przewlekła, ale dzisiaj mamy wiele możliwości, które pozwalają kontrolować objawy, poprawić samopoczucie i zadbać o płodność.

Zespół policystycznych jajników to przewlekłe zaburzenie hormonalne i metaboliczne, które dotyczy nawet co dziesiątej kobiety. Objawia się głównie nieregularnymi miesiączkami, problemami z owulacją, nadmiernym owłosieniem, trądzikiem czy trudnościami z utrzymaniem wagi. Jak ją skutecznie okiełznać?

Leczenie PCOS – co jeść, a czego unikać

Dieta naprawdę ma ogromne znaczenie przy leczeniu PCOS. Często słyszę od pacjentek: „To co, już nigdy nie zjem kawałka ciasta?” albo „Czy muszę liczyć każdą kalorię?”. I zawsze odpowiadam: nie chodzi o zakazy, ale o to, by pomóc Twojemu organizmowi działać spokojniej i stabilniej.

Największym wrogiem przy PCOS są nagłe skoki cukru. Dlatego staraj się unikać białego pieczywa, słodyczy i słodkich napojów, bo one podbijają insulinę i nasilają objawy. Fast food, tłuste sosy czy gotowe przekąski też nie będą Twoimi sprzymierzeńcami – często zwiększają stan zapalny w organizmie. Ale nie chodzi tylko o to, czego nie jeść. Dużo ważniejsze jest to, co warto wprowadzić na stałe. Twoimi najlepszymi przyjaciółmi są produkty pełnoziarniste, warzywa i owoce o niskim indeksie glikemicznym, zdrowe tłuszcze i chude białko. Kiedy zamienisz białą bułkę na razowy chleb, słodką przekąskę na garść orzechów czy chipsy na hummus z marchewką, naprawdę poczujesz różnicę.

Zmiana diety nie działa z dnia na dzień, ale moje pacjentki, które konsekwentnie wprowadzają zdrowe nawyki, często zauważają poprawę cykli, spadek masy ciała i zmniejszenie trądziku.

Kto leczy PCOS?

W przypadku PCOS najlepiej, gdy nad Twoim zdrowiem czuwał zespół specjalistów. Najczęściej pierwszym krokiem jest ginekolog, który zbada Cię, zrobi USG i poprowadzi dalszą diagnostykę. Bardzo pomocny bywa też endokrynolog, bo PCOS to nie tylko jajniki, ale i cała gospodarka hormonalna oraz metaboliczna. Jeśli trafisz do ginekologa-endokrynologa, masz w jednej osobie oba spojrzenia.
Ogromne znaczenie ma także wsparcie dietetyka, pomoże Ci tak dobrać sposób odżywiania, żeby złagodzić objawy i poprawić samopoczucie. Coraz częściej mówię też pacjentkom, że warto zadbać o psychikę. PCOS bywa trudne emocjonalnie, i tu nieocenioną rolę odgrywa psycholog, który pomoże Ci lepiej poradzić sobie ze stresem, wahaniami nastroju czy obniżoną samooceną.

Sprawdź także:
Nieregularne miesiączki i włosy na twarzy? Sprawdź, czy to nie PCOS

PCOS a waga

Być może słyszałaś, że PCOS zawsze oznacza nadwagę. To nieprawda. Znam pacjentki szczupłe, które zmagają się z tą chorobą, a ich jedynym objawem są nieregularne miesiączki czy problemy z owulacją. Ale faktem jest, że wiele kobiet z PCOS ma większą tendencję do przybierania na wadze i trudniej im schudnąć.
Dlaczego tak się dzieje? PCOS bardzo często wiąże się z insulinoopornością, czyli sytuacją, gdy Twój organizm gorzej radzi sobie z glukozą. Wtedy poziom insuliny rośnie, a to sprzyja odkładaniu tkanki tłuszczowej, zwłaszcza w okolicy brzucha. Czasami słyszę w gabinecie: „Staram się jeść zdrowo i ćwiczę, a waga ani drgnie”. To naprawdę częste i nie oznacza, że robisz coś źle, to po prostu efekt zaburzeń hormonalnych.
Dlatego tak ważna jest odpowiednia dieta, ruch i leczenie – wszysto razem.

PCOS a wiek

Objawy PCOS mogą pojawić się już w okresie dojrzewania, zwłaszcza jeśli cykle od początku są nieregularne i towarzyszą im inne symptomy, takie jak trądzik czy nadmierne owłosienie. Średni wiek, w którym choroba jest diagnozowana, to 20-30 lat, najczęściej w momencie starań o ciążę lub wtedy, gdy objawy stają się uciążliwe i skłaniają do wizyty u lekarza. W okresie menopauzy dolegliwości związane z cyklem stopniowo ustępują, ale problemy metaboliczne, takie jak insulinooporność, ryzyko cukrzycy czy chorób serca, wciąż pozostają i wymagają kontroli.

Leczenie PCOS – psychika

O PCOS mówi się głównie w kontekście cykli i płodności, a zapomina o psychice. Tymczasem moje pacjentki bardzo często zmagają się z:

• obniżoną samooceną przez trądzik czy owłosienie,
• stresem i poczuciem winy przy problemach z zajściem w ciążę,
• wahaniami nastroju związanymi z hormonami.

Dlatego podkreślam, że wsparcie psychologa, grupy wsparcia albo psychoterapii to ważny element leczenia PCOS. Nie chodzi tylko o „radzenie sobie z chorobą”, ale o jakość życia.

Sprawdź także:
Jak być szczęśliwym? Psycholog Agnieszka Świtała-Kosik

Nieleczony PCOS

PCOS to choroba, która rozwija się powoli, czasem przez lata, zanim zostanie postawiona diagnoza. Średnio rozpoznaje się ją u kobiet między 20. a 30. rokiem życia, ale objawy mogą zaczynać się już w okresie nastoletnim. Nieleczone PCOS zwiększa ryzyko poważnych konsekwencji zdrowotnych: niepłodności, cukrzycy typu 2, nadciśnienia, chorób sercowo-naczyniowych. Dlatego tak ważne jest, by nie bagatelizować objawów i zgłosić się do specjalisty.

Z PCOS można żyć normalnie, mieć zdrowe dzieci i czuć się dobrze w swoim ciele, pod warunkiem, że choroba jest właściwie zdiagnozowana i leczona.

Dr Agnieszka Osińska, ginekolog-endokrynolog