Palenie w ciąży: rzucić czy wystarczy ograniczyć?

Palenie w ciąży to temat, który wciąż budzi wiele emocji i poczucia winy. Wiele kobiet paliło przed zajściem w ciążę, niektóre próbują ograniczać, inne rzucają z dnia na dzień. Wiele wciąż pali. Warto jednak wiedzieć, że żaden poziom palenia nie jest bezpieczny, a każdy papieros realnie wpływa na dopływ tlenu do dziecka. Dobra wiadomość jest taka, że organizm szybko reaguje na zmiany, a korzyści z rzucenia palenia widać już po kilku dniach. Gdy potrzebujesz  w tym temacie wsparcia medycznego, umów wizytę u ginekologa.

Przeczytasz tutaj:

• Czy kilka papierosów dziennie w ciąży szkodzi

• Palenie w ciąży: skutki dla dziecka

• Czy e-papierosy i IQOS w ciąży są bezpieczniejsze

• Bierne palenie w ciąży

• Palenie w ciąży a karmienie piersią

• Czy ograniczenie palenia coś daje

• Jak skutecznie rzucić palenie w ciąży

Czy kilka papierosów dziennie w ciąży szkodzi?

Nie istnieje coś takiego jak „bezpieczna liczba papierosów” w ciąży. Nawet przy kilku papierosach tlen, który powinien trafiać do dziecka, jest wypierany przez tlenek węgla, a nikotyna powoduje skurcz naczyń krwionośnych. W efekcie płód otrzymuje mniej tlenu i składników odżywczych.

Badania pokazują, że już niewielkie ilości dymu tytoniowego mogą prowadzić do niskiej masy urodzeniowej, problemów z oddychaniem i zaburzeń rozwoju neurologicznego. U dzieci matek palących częściej obserwuje się również ryzyko zespołu nagłej śmierci niemowlęcia, zobacz: SIDS a palenie w ciąży. Wbrew popularnemu mitowi, że „lepiej ograniczyć niż rzucać”, organizm reaguje najkorzystniej na całkowite odstawienie – nawet w połowie ciąży.

Jeśli więc zastanawiasz się, czy warto rzucić teraz – odpowiedź brzmi: zawsze tak.

Palenie w ciąży: skutki dla dziecka

Palenie w ciąży nie tylko zmniejsza dopływ tlenu do płodu. Nikotyna, tlenek węgla i tysiące innych związków chemicznych z dymu mają toksyczny wpływ na rozwijający się organizm. Dzieci matek palących rodzą się przeciętnie o 200–300 gramów lżejsze, mają mniejszy obwód głowy i częściej wymagają hospitalizacji. U noworodków częściej obserwuje się bezdechy oraz niższy wynik w skali Apgar.

Długofalowo rośnie ryzyko astmy, infekcji dróg oddechowych, zaburzeń koncentracji i nadpobudliwości. Często słyszę w gabinecie argument „moja znajoma paliła i urodziła zdrowe dziecko”. To możliwe – tak jak możliwe jest przejście przez ulicę na czerwonym świetle bez wypadku. Ale ryzyko pozostaje realne. Każdy papieros zmienia dopływ tlenu i wpływa na rozwój płodu.

Czy e-papierosy i IQOS w ciąży są bezpieczniejsze

Coraz częściej pacjentki pytają, czy e-papierosy lub IQOS w ciąży są bezpieczniejsze. Niestety – nie. Choć nie zawierają tradycyjnego dymu, dostarczają nikotynę i związki chemiczne, które również przenikają przez łożysko.
Najnowsze badania pokazują, że nikotyna, niezależnie od formy przyjęcia, zaburza rozwój układu nerwowego i sercowo-naczyniowego dziecka. Wpływa także na jego przyszłą podatność na uzależnienia. Dlatego e-papierosy, podgrzewacze tytoniu czy inne alternatywy nie stanowią bezpiecznego zamiennika.

Jeśli zastanawiasz się, czy IQOS w ciąży to lepszy wybór niż zwykłe papierosy, odpowiedź brzmi: nie – zmienia się forma, ale nie ryzyko.

Bierne palenie w ciąży

Bierne palenie w ciąży może powodować niedotlenienie płodu, przedwczesny poród, a po narodzinach – częstsze infekcje, alergie i problemy z układem oddechowym.
Wdychanie dymu papierosowego przez kobietę w ciąży powoduje, że dziecko otrzymuje niemal tyle samo substancji toksycznych, jakby sama paliła. Dlatego warto zadbać, by partner lub domownicy nie palili w Twojej obecności.

Palenie w ciąży a karmienie piersią

Wiele kobiet po porodzie zastanawia się, czy mogą wrócić do palenia. Trzeba wiedzieć, że palenie w czasie karmienia piersią również nie jest obojętne. Nikotyna przenika do mleka i może powodować rozdrażnienie, bezsenność czy kolki u niemowlęcia.
Co więcej, dzieci matek palących rzadziej są karmione piersią dłużej niż kilka miesięcy – nikotyna hamuje wydzielanie prolaktyny i obniża ilość pokarmu.

Jeśli karmisz i trudno Ci zrezygnować z palenia, porozmawiaj z lekarzem o możliwych metodach wsparcia. Jeżeli potrzebujesz wsparcia emocjonalnego, rozważ konsultację u psychologa.

Czy ograniczenie palenia coś daje?

Wiele kobiet uważa, że jeśli nie potrafi rzucić całkowicie, lepiej palić mniej. Rzeczywiście, ograniczenie liczby papierosów może zmniejszyć ryzyko, ale – to wciąż ryzyko. Palaczki, które redukują ilość nikotyny, często zaciągają się głębiej lub częściej, co niweluje efekt ograniczenia.
Dlatego Twoim celem powinno być całkowite odstawienie, nie tylko redukcja. I oczywiście pamiętaj by wybierać bezpieczne metody rzucenia palenia w ciąży, omówione z Twoim ginekologiem.

Jak skutecznie rzucić palenie w ciąży?

Największe korzyści daje rzucenie palenia przed zajściem w ciążę, ale każda zmiana w trakcie również ma znaczenie. Kobiety, które przestają palić w pierwszym trymestrze, redukują ryzyko poronienia i niskiej masy urodzeniowej niemal do poziomu kobiet niepalących. Ciekwe, że niektóre kobiety odczuwają w ciąży naturalną niechęć do papierosów – to fizjologiczna reakcja obronna organizmu.

Jeśli rzucisz w drugim trymestrze, poprawia się przepływ łożyskowy i zwiększa masa dziecka. Nawet decyzja podjęta w ostatnich tygodniach ciąży może pozytywnie wpłynąć na stan noworodka i dotlenienie tkanek.

 Jeśli jednak walczysz z uzależnieniem od nikotyny w ciąży, poproś lekarza o wsparcie. Nie ma jednej drogi dobrej dla wszystkich. Dla części kobiet najlepsze jest natychmiastowe odstawienie, inne potrzebują planu stopniowego wygaszania nawyku.

Pomocne mogą być:

• wsparcie partnera i otoczenia,

• unikanie sytuacji kojarzonych z paleniem,

• lekkie aktywności fizyczne i techniki relaksacyjne,

Warto omówić z lekarzem jak rzucić palenie w ciąży, ustalić bezpieczną ścieżkę i harmonogram kontroli.

Pamiętaj!

Każdy dzień bez papierosa w ciąży to realna poprawa stanu zdrowia Twojego dziecka. To jedno z niewielu zagrożeń, które możesz całkowicie wyeliminować. Dzięki temu zmniejszasz ryzyko poronienia, wcześniactwa, problemów z oddychaniem i powikłań okołoporodowych. To nie kwestia perfekcjonizmu, tylko troski – o siebie, o dziecko i najpiękniejszy prezent, jaki możesz mu dać jeszcze przed narodzinami.

Jeśli potrzebujesz planu oraz badań kontrolnych, zapraszam na wizytę ginekologiczną i odpowiednie badania USG w ciąży.

Autorka: dr Agnieszka Osińska, specjalista ginekolog-endokrynolog. Specjalizuje się w ginekologii, doborze nowoczesnej antykoncepcji, endokrynologii ginekologicznej, prowadzeniu ciąży i leczeniu niepłodności. Pomaga również w problemach z hormonami tarczycy i wykonuje zabiegi ginekologii estetycznej.