Nieregularne miesiączki i włosy na twarzy? Sprawdź, czy to nie PCOS

Zespół policystycznych jajników, czyli PCOS, to jedno z najczęstszych zaburzeń hormonalnych u kobiet. Szacuje się, że dotyczy nawet co dziesiątej z nas! Kiedy do mojego gabinetu przychodzą kobiety z nieregularnymi miesiączkami, zawsze zadaję szereg im dodatkowych pytań i najczęściej zalecam kolejne badania, aby postawić diagnozę.

Nieregularne miesiączki – pierwszy sygnał choroby

Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów tej choroby są zaburzenia cyklu. Miesiączki mogą być rzadkie (co 35–60 dni), bardzo obfite albo wręcz odwrotnie – skąpe. Niektóre pacjentki mówią, że miesiączki „przepadają” na kilka miesięcy, a potem wracają. Za tym często kryje się brak owulacji, czyli brak dojrzewania i uwalniania komórki jajowej. To właśnie dlatego PCOS bywa przyczyną problemów z zajściem w ciążę.

Hormonalne objawy PCOS: włosy, skóra, waga

PCOS to nie tylko nieregularne cykle. Wiele objawów wiąże się z podwyższonym poziomem androgenów (hormonów „męskich”):

• włosy, które rosną Ci na twarzy, brzuchu czy plecach (czyli hirsutyzm – nadmierne owłosienie)
• trądzik, który nie ustępuje po leczeniu dermatologicznym,
• przetłuszczająca się skóra i włosy,
• problemy z wagą, trudność w utracie kilogramów mimo diety i ruchu.

To objawy, które nie tylko wpływają na zdrowie fizyczne, ale też bardzo obciążają psychicznie. Wiele pacjentek mówi, że właśnie te zmiany, a nie same cykle, były dla nich największym problemem.

Przeczytaj też:
Dlaczego nie zachodzę w ciążę? Badanie drożności jajowodów

Inne możliwe objawy

Niektóre kobiety z PCOS skarżą się na przewlekłe zmęczenie, wahania nastroju, bóle głowy czy problemy z koncentracją. Choroba ta często łączy się też z insulinoopornością, co może objawiać się sennością po posiłkach, napadami głodu czy trudnościami w utrzymaniu stabilnej wagi.

Co to jest PCOS i czym różni się od policystycznych jajników?

PCOS (skrót z języka angielskiego: polycystic ovary syndrome) to zespół objawów wynikających z zaburzeń hormonalnych i metabolicznych. Na USG często widzimy obraz jajników z licznymi drobnymi pęcherzykami, czyli tzw. jajniki policystyczne. Ale sam taki obraz nie wystarcza do postawienia diagnozy. PCOS to nie tylko wygląd jajników, ale przede wszystkim objawy kliniczne i wyniki badań hormonalnych.

Jak diagnozuje się PCOS?

Rozpoznanie opiera się na tzw. kryteriach rotterdamskich – aby stwierdzić PCOS, muszą być spełnione co najmniej dwa z trzech elementów:

• nieregularne lub brak owulacji,
• podwyższony poziom androgenów (w badaniach lub objawach klinicznych),
• charakterystyczny obraz jajników w USG.

Badania, które zwykle zlecam pacjentkom, obejmują:

1. USG przezpochwowe jajników,
2. badania hormonalne: LH, FSH, testosteron, estradiol, progesteron, prolaktyna, hormony tarczycy,
3. czasem krzywą cukrową i insulinową, aby sprawdzić insulinooporność.

PCOS można pomylić z inną chorobą

Objawy takie jak nieregularne miesiączki, owłosienie czy problemy z cerą mogą być wynikiem innych chorób, np. chorób tarczycy, hiperprolaktynemii, przedwczesnego wygasania czynności jajników czy wahań masy ciała. Dlatego tak ważna jest dokładna diagnostyka i nieopieranie się wyłącznie na obrazie USG.

I pamiętaj: nie tylko PCOS powoduje nieregularne miesiączki!

To bardzo ważne. Nieregularne cykle mogą mieć wiele innych przyczyn, m.in.:

• dojrzewanie i okres nastoletni,
• stres i nagłe zmiany w trybie życia,
• intensywny wysiłek fizyczny,
• niedoczynność lub nadczynność tarczycy,
• hiperprolaktynemia,
• znaczna utrata lub przyrost masy ciała.

Dlatego nigdy nie stawiaj sobie diagnozy sama. Potrzebne są badania hormonalne, USG i rozmowa z lekarzem ginekologiem, by rozpoznać PCOS lub wykluczyć inne przyczyny.

Sprawdź też:
Jak żyć z PCOS i jakie są możliwości leczenia?

Zgłoś się do ginekologa-endokrynologa

Czy zauważyłaś trudności z utrzymaniem wagi, trądzik mimo upływu lat młodzieńczych, przerzedzające się włosy lub nadmierne owłosienie w nietypowych miejscach? To mogą być objawy PCOS. Jeśli obserwujesz u siebie takie dolegliwości, warto zgłosić się do ginekologa lub endokrynologa. Wczesne rozpoznanie pozwala nie tylko uporządkować cykl i poprawić samopoczucie, ale też zmniejszyć ryzyko długofalowych powikłań, takich jak insulinooporność czy problemy z płodnością.

Dr Agnieszka Osińska, specjalista ginekolog-endokrynolog