Depresja okołoporodowa – fakty i mity. Psycholog Aleksandra Odalska

Depresja okołoporodowa (poporodowa) to rodzaj depresji, który pojawia się u niektórych kobiet w ciągu pierwszych kilku miesięcy po porodzie. Chociaż przyczyny depresji okołoporodowej nie są do końca poznane, wiadomo, że wiele czynników może na nią wpływać, w tym zmiany hormonalne, stres, niepewność związana z macierzyństwem, problemy z laktacją, brak snu, a także niskie wsparcie społeczne.

Objawy depresji okołoporodowej mogą obejmować smutek, niepokój, uczucie beznadziejności, niechęć do karmienia piersią, trudności z zasypianiem lub utrzymaniem snu, zmęczenie, brak energii, problemy z koncentracją i zainteresowaniem seksem, a także myśli samobójcze.

Poznaj najczęściej powtarzane fakty i mity dotyczący depresji okołoporodowej.

1. Depresja może wystąpić dopiero po porodzie – MIT

FAKT: Objawy charakterystyczne dla depresji mogą wystąpić jeszcze przed porodem, nawet już w I trymestrze. Dlatego mówimy o depresji OKOŁOPORODOWEJ.

2. Depresja dotyczy tylko mam – MIT

FAKT: Oczekiwanie na dziecko, doświadczenie porodu i mierzenie się z wyzwaniami, jakie stawia rodzicielstwo dotyczy OBOJGA RODZICÓW.
Kobiety doświadczają dodatkowo skutków wynikających ze zmian związanych z ciałem i gospodarką hormonalną, ale aspekt psychologiczny i emocjonalny stawania się rodzicem dotyczy i mamy i taty.

3. Depresja występuje u rodziców małych dzieci – TO ZALEŻY

Powyższe stwierdzenie zależy od tego jak będziemy definiować małe dziecko.
FAKT: O depresji okołoporodowej mówimy, jeśli objawy wystąpią DO ROKU od urodzenia dziecka.

4. Osoba z depresją okołoporodową cały czas jest smutna i płacze – TO ZALEŻY

FAKT: Odczuwanie smutku i zwiększona płaczliwość jest jednym z objawów depresji, ale nie musi być dominującym ani jedynym. Obraz depresji poporodowej jest bardziej
zróżnicowany.

Część objawów jest charakterystyczna dla ogólnego obrazu depresji, niezależnie na jakim etapie życia zostanie zdiagnozowana.

Są to poza smutkiem i płaczliwością:

• skłonność do irytacji, rozdrażnienia,
• łatwość wpadania w złość, zmienność nastroju,
• zaburzenia koncentracji,
• zaburzenia snu (bezsenność, nadmierna senność lub męczące sny nie dające odpoczynku),
• pobudzenie lub zahamowanie psychoruchowe,
• zaburzenia łaknienia (brak lub nadmierny apetyt).

Natomiast część objawów związanych jest ściśle z opieką nad dzieckiem. Są to:

• przytłoczenie opieką nad dzieckiem,
• poczucie niekompetencji rodzicielskiej,
• lęk o zdrowie swoje lub dziecka,
• trudności w okazywaniu pozytywnych emocji rodzinie, w tym dziecku,
• dojmujące poczucie winy,
• natrętne myśli, że nie zapewnia się właściwej opieki dziecku lub że można je skrzywdzić.

Wystąpienie części z powyższych objawów, zwłaszcza dotyczących funkcjonowania organizmu mamy i taty, może pojawić się całkowicie naturalnie. Jest to związane ze znacznymi zmianami trybu życia i cyklu dobowego po narodzeniu się dziecka. Istotne jest porównanie swojego nastroju i samooceny do czasu sprzed ciąży.

Jeśli wyżej wymienione objawy dominują w ciągu kolejnych dni w czasie DŁUŻSZYM NIŻ 2 TYGODNIE warto rozważyć konsultację psychologiczną i/lub psychiatryczną.

5. Wystarczy się lepiej zorganizować, „wziąć się w garść” – MIT!!!

FAKT: Przy stwierdzeniu depresji okołoporodowej naturalne i całkowicie zasadne jest sięganie po pomoc: zarówno osób bliskich jak i profesjonalistów (psycholog, psychiatra).
Podobnie jak przy schorzeniach innych części organizmu (np. serca, kończyn, płuc czy tarczycy), tak samo w przypadku trudności natury psychicznej wskazane jest szukanie specjalistycznego
postępowania leczniczego.

Najogólniej można powiedzieć, że depresja okołoporodowa jest skutkiem przeciążenia organizmu oraz wcześniejszych doświadczeń i przekonań odnośnie rodzicielstwa (czynników ryzyka wystąpienia depresji jest znaczna ilość) a nie wyrazem lenistwa czy wygodnictwa.

6. W czasie przyjmowania leków antydepresyjnych nie można karmić piersią – MIT

FAKT: Leczenie depresji okołoporodowej przy karmieniu piersią nie wyklucza farmakoterapii, która czasem jest konieczna do włączenia w celu zniwelowania czy złagodzenia objawów depresyjnych.
Podstawą doboru właściwego leczenia jest konsultacja z psychiatrą znającym tematykę laktacji.
Pamiętajcie: nie jesteście sami!

Aleksandra Odalska, psycholog, doula