Choroba Gravesa-Basedowa – nietypowe i wczesne objawy

Choroba Gravesa-Basedowa jest jednym z najczęstszych powodów nadczynności tarczycy. Kobiety chorują na nią około 5-10 razy częściej niż mężczyźni, a najczęściej diagnozuje się ją u osób w wieku 20-40 lat. Niestety wiele osób bagatelizuje objawy tej niebezpiecznej choroby. 

Jakie objawy mogą sugerować chorobę Gravesa-Basedowa?

Zacznijmy od typowych objawów. Wyobraź sobie, że nagle zaczynasz tracić na wadze mimo normalnego, a nawet zwiększonego apetytu. Lub zauważasz, że ciągle się pocisz, a ciepło staje się nie do zniesienia. Twoje serce bije jak szalone, nawet kiedy odpoczywasz, a ręce drżą, jakbyś była bardzo zdenerwowana. Do tego dochodzi ciągłe uczucie niepokoju, drażliwość i problemy ze snem. To wszystko są typowe objawy nadczynności tarczycy, które mogą sugerować chorobę.

Czasem mogą pojawić się także problemy z oczami, takie jak wytrzeszcz oczu, co jest dość charakterystyczne dla tej choroby. Pacjentki opisują, że ich oczy wyglądają na „wypukłe” i mają trudności z ich zamykaniem. Choroba może czasami powodować nietypowe objawy, takie jak bóle mięśni, zmiany skórne czy problemy z włosami. Czasem pacjentki zgłaszają uczucie osłabienia mięśni, szczególnie nóg i ramion.

Wiele osób bagatelizuje objawy choroby Gravesa-Basedowa, ponieważ są one często niespecyficzne i mogą być przypisane do codziennego stresu lub innych mniej poważnych dolegliwości. Zmęczenie, nerwowość czy problemy ze snem są na tyle powszechne, że łatwo je zignorować lub przypisać innym przyczynom.

Choroba Gravesa-Basedowa – dlaczego na nią chorujemy?

Niestety nie wiadomo. Choroba Gravesa-Basedowa jest schorzeniem autoimmunologicznym, co oznacza, że nasz układ odpornościowy atakuje własne komórki tarczycy, prowadząc do nadprodukcji hormonów. Dokładne przyczyny tej reakcji nie są w pełni znane, ale wiadomo, że czynniki genetyczne, stres, infekcje i inne choroby autoimmunologiczne mogą odgrywać rolę w jej rozwoju. Jeśli masz w rodzinie osoby chorujące na Gravesa-Basedowa, jesteś bardziej narażona na zachorowanie. W takim wypadku warto być czujnym i regularnie badać poziomy hormonów tarczycy.

Choroba Gravesa-Basedowa – jakie badania są potrzebne

Aby potwierdzić diagnozę, wykonujemy kilka kluczowych badań. Po pierwsze, badania krwi. Badamy poziom TSH (tyreotropiny), który w przypadku choroby Gravesa-Basedowa jest zazwyczaj bardzo niski. To dlatego, że nadmiar hormonów tarczycy hamuje jego wydzielanie. Sprawdzamy również poziomy FT4 i FT3, czyli wolnych form tyroksyny i trójjodotyroniny, które są zazwyczaj podwyższone.
Jednak najważniejszym badaniem, które potwierdza autoimmunologiczny charakter choroby, jest badanie poziomu przeciwciał przeciwko receptorowi TSH (TRAb). Wysoki poziom tych przeciwciał jest charakterystyczny dla choroby Gravesa-Basedowa.

Czy trzeba wykonać USG tarczycy?

USG tarczycy może dostarczyć cennych informacji. Chociaż samo w sobie nie diagnozuje choroby Gravesa-Basedowa, może pokazać powiększenie tarczycy, co jest typowe dla nadczynności. W badaniu USG tarczycy widać również zwiększony przepływ krwi przez tarczycę, co jest kolejnym wskaźnikiem nadczynności.
Kolejnym pomocnym w diagnostyce badaniem jest scyntygrafia tarczycy. Polega ono na podaniu niewielkiej ilości jodu radioaktywnego i obserwacji, jak tarczyca go gromadzi. W chorobie Gravesa-Basedowa tarczyca gromadzi jod w nadmiarze, co widać na scyntygramie.

Choroba Gravesa-Basedowa – czego unikać?

Jeśli zdiagnozowano u Ciebie chorobę, pewne zmiany w diecie mogą pomóc w kontrolowaniu objawów. Unikaj żywności bogatej w jod, takiej jak wodorosty, sól jodowana i niektóre ryby. Ogranicz również spożycie kofeiny i alkoholu, które mogą nasilać objawy, takie jak kołatanie serca i nerwowość. Warto również unikać produktów przetworzonych i bogatych w tłuszcze trans.

Jedz dużo świeżych warzyw i owoców, które dostarczają niezbędnych witamin i minerałów. Spożywaj białko, takie jak chude mięso, ryby i rośliny strączkowe, aby wspierać zdrowie tarczycy. Pamiętaj, że każdy organizm reaguje inaczej, więc warto skonsultować się z dietetykiem, aby dostosować dietę do swoich indywidualnych potrzeb.

Czy chorobę Gravesa-Basedowa można wyleczyć?

Chorobę można skutecznie leczyć, ale całkowite wyleczenie nie zawsze jest możliwe. Wielu pacjentów może osiągnąć stan remisji, gdzie objawy są kontrolowane i nie wpływają na codzienne życie. Leczenie obejmuje głównie podawanie leków przeciwtarczycowych, które pomagają zmniejszyć produkcję hormonów tarczycy. W rzadszych przypadkach wyskorzystuje się radioaktywny jod, który niszczy nadczynne komórki tarczycy. Ostatecznością jest operacja, czyli tyroidektomia, polegająca na usunięciu tarczycy.

Czy choroba Gravesa-Basedowa jest niebezpieczna?

Nieleczona choroba Gravesa-Basedowa może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak problemy ze wzrokiem (w tym podwójne widzenie, wytrzeszcz oczu), niewydolność serca, osteoporoza, oraz kryzys tarczycowy, który jest stanem zagrażającym życiu.

Jeśli zauważasz u siebie objawy nadczynności tarczycy, takie jak nagła utrata wagi, nadmierne pocenie się, przyspieszone bicie serca, drżenie rąk, nerwowość, czy problemy z oczami, warto skonsultować się z lekarzem. Wczesne wykrycie choroby jest kluczowe, ponieważ odpowiednie leczenie może znacznie poprawić jakość życia i zapobiec poważnym powikłaniom.

Dr Agnieszka Osińska, ginekolog, endokrynolog